ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد در ژنوتیپ های بی خار جدید گلرنگ

با توجه به نیاز فزاینده کشور به روغن های خوراکی ، توسعه کشت دانه های روغنی از اهمیت زیادی برخوردار اس ت. از بین دانه های روغنی سازگار با شرایط کشور، گلرنگ به عنوان یک گیاه بومی ایران و مقاوم به تنش های خشکی و شوری از آینده نویدبخشی برخوردار اس ت . مطالعات اندکی در مورد ژنوتیپ های جدید و پرمحصول گلرنگ صورت گرفته اس ت . گزارش های گوناگون حاکی از آن است که بین ژنوتیپ های گلرنگ از نظر عملکرد دان ه ، اجزای عملکرد و درصد روغن دانه تفاوت های معنی داری وجود دارد . همچنین نشان داده شده است که تیپ های پاییزه ژنوتیپ های جدیدتر این گیاه علاوه بر مقاومت بهتر در برابر سرمای زمستان از عملکرد دانه و روغن بالاتری نیز برخوردار هستند .مطالعه حاضر با هدف ارزیابی ژنوتیپ های بی خار جدید گلرنگ پاییزه از نظر ع ملکرد دانه و روغن و اجزای عملکرد،برای گزینش ژنوتیپ های برتر و سازگارتر طراحی و در مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان شرقی طی سال زراعی 80-1379 به اجرا گذاشته شد . آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار با استفاده از 14 ژنو تیپ جدید گلرنگ پاییزه پیاده گردید . نتایج حاصل از این آزمایش نشان دادند که بین ژنوتیپ های مورد مطالعه اختلاف معنی داری از نظر عملکرد دانه ، اجزای عملکرد و درنهایت عملکرد روغن وجود دارد. تجزیه خوشه ای ژنوتیپ ها بر اساس عملکرد دانه‘اجزای عملکرد و درصد روغن دانه‘ آنها را در 3 گروه قرار داد. گروه سوم با میانگین عملکرد روغن 89/906 کیلوگرم درهکتار به عنوان گروه برتر شناخته شد. در این گروه ژنوتیپ های l.r.k261, l.r.k229, l.r.k274 , l.r.k264, l.r.k271 و ورامین-295 قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان گر آن است که ورامین – 295 که در حال حاضر در کشور کشت و کار می گردد، علاو ه بر این که یک رقم بی خار است ازمحصول دهی خوبی نیز برخوردار می باشد ( به ترتیب 0/2725 و 8/853 کیلوگرم درهکتار عملکرد دانه و روغن ). گروه های اول و دوم نیز به ترتیب میانگین عملکرد روغن 55/678 و 00/678 کیلوگرم درهکتار را به خود اختصاص دادند.